An toàn pin luôn là mối quan tâm hàng đầu khi nói về xe hybrid và xe điện. Tại Việt Nam, các hãng xe đang giới thiệu những công nghệ tiên tiến để giảm thiểu rủi ro, đặc biệt là nguy cơ cháy nổ. Điểm nổi bật gần đây là việc áp dụng pin lithium-ion với các lớp bảo vệ nâng cao.
Trên các mẫu xe mới như Jaecoo J7 PHEV, chúng ta thấy pin được trang bị lớp bảo vệ 3 lớp bao gồm chống nước chuẩn IP68, chống va đập hiệu quả và khả năng tự ngắt nguồn khi nhiệt độ pin vượt ngưỡng an toàn. Hơn nữa, hệ thống này còn liên tục đo lường nhiệt độ từng tế bào pin và có khả năng cách ly các tế bào bị lỗi. Đây là một bước tiến quan trọng, cho thấy các nhà sản xuất đang chủ động xây dựng các “hàng rào” an toàn vật lý và thông minh ngay từ cấu tạo pin.
Song song với các giải pháp cấu trúc, ngành công nghiệp pin đang chứng kiến những xu hướng công nghệ đột phá. Chúng ta có thể kể đến pin Shenxing thế hệ 2 của CATL không chỉ ấn tượng với khả năng sạc siêu tốc 520 km chỉ trong 5 phút mà còn giới thiệu hệ thống “Freevoy Dual Power” sử dụng hai khối pin độc lập. Điều này rất thú vị bởi nó là một cách tiếp cận mới để phân tán rủi ro, nếu một khối pin gặp sự cố, khối còn lại vẫn hoạt động, đồng thời giảm thiểu khả năng cháy lan.
Mặt khác, sự phát triển về vật liệu cũng mở ra hướng đi an toàn hơn. Pin natri-ion của CATL, hoạt động tốt ngay cả ở nhiệt độ -20°C, đang dần loại bỏ graphite ở cực âm. Graphite vốn được biết đến là nguyên nhân gây đoản mạch khi sạc quá tải, vì vậy việc thay thế vật liệu này là một cải tiến cơ bản, giải quyết vấn đề an toàn ngay từ gốc rễ.
Không dừng lại ở phần cứng, trí tuệ nhân tạo (AI) đang được ứng dụng mạnh mẽ để giám sát pin. Xu hướng này cho phép hệ thống dự đoán sớm các lỗi tiềm ẩn trước khi chúng trở thành sự cố nghiêm trọng, kết hợp với “song sinh kỹ thuật số” mô phỏng hiệu suất pin theo thời gian thực. Cảm giác như pin đang được “chăm sóc” bởi một bác sĩ AI liên tục theo dõi và cảnh báo, nâng cao mức độ an toàn phòng ngừa lên một tầm cao mới.
Khi nhìn vào dữ liệu, báo cáo từ ADAC giai đoạn 2020-2022 chỉ ra rằng xe điện và hybrid có tỷ lệ hỏng hóc chỉ bằng khoảng một nửa so với xe xăng truyền thống. Con số này khá bất ngờ đối với nhiều người vẫn e ngại về độ tin cậy của xe điện. Tuy nhiên, điều cần lưu ý là chưa có số liệu thống kê cụ thể về các sự cố cháy nổ pin xe hybrid hoặc xe điện tại Việt Nam. Mặt khác, một số nghiên cứu quốc tế (dù nguồn chưa rõ ràng) cho thấy pin LFP, thường được sử dụng trên một số mẫu xe hybrid như Mitsubishi Outlander PHEV, có nguy cơ cháy thấp hơn tới 60% so với các loại pin NMC/NCA phổ biến khác nhờ cấu trúc hóa học ổn định hơn. Điều này gợi ý rằng việc lựa chọn loại pin cũng đóng vai trò quan trọng trong an toàn.
Từ những thông tin trên, có một số khuyến nghị thiết thực cho người dùng tại Việt Nam. Việc kiểm tra hệ thống làm mát pin, đặc biệt trong những ngày nắng nóng khắc nghiệt trên 35°C, là cực kỳ quan trọng vì nhiệt độ cao làm tăng áp suất bên trong pin, có thể gây rò rỉ điện – một nguyên nhân tiềm ẩn của sự cố. Đồng thời, ưu tiên các mẫu xe trang bị hệ thống quản lý pin (BMS) tiên tiến như Guardian BMS có khả năng tự động ngắt điện khi phát hiện nhiễu cao áp hoặc rung lắc mạnh sẽ tăng cường an toàn thụ động. Hơn nữa, tránh sử dụng sạc cầm tay không đạt chuẩn là điều cần thiết; các loại sạc đi kèm xe hybrid thường chỉ dùng trong trường hợp khẩn cấp do thiếu cơ chế kiểm soát nhiệt tích hợp, khác với các trạm sạc hoặc bộ sạc treo tường có tiêu chuẩn cao hơn.
Thị trường xe hybrid và xe điện tại Việt Nam đang phát triển nhanh chóng, với sự tham gia của nhiều hãng xe quốc tế và nội địa. Các công nghệ an toàn pin mới như bảo vệ đa lớp, BMS tiên tiến và vật liệu pin cải tiến đang dần được tích hợp trên các mẫu xe nhập khẩu và lắp ráp trong nước. Cùng với đó, nhận thức về an toàn pin của người tiêu dùng cũng ngày càng tăng. Các sự kiện giới thiệu xe mới thường nhấn mạnh các tính năng an toàn pin như một điểm bán hàng quan trọng. Sự cạnh tranh giữa các hãng xe không chỉ nằm ở quãng đường di chuyển hay tốc độ sạc mà còn ở mức độ an toàn và độ bền của pin. Năm 2025, những xu hướng công nghệ an toàn pin này được dự báo sẽ có tác động rõ rệt tại Việt Nam. Đối với người tiêu dùng sẽ có nhiều lựa chọn xe hybrid và điện với mức độ an toàn pin cao hơn, giảm bớt lo ngại về nguy cơ cháy nổ. Điều này có thể thúc đẩy tỷ lệ chuyển đổi từ xe xăng sang xe sử dụng năng lượng sạch. Các doanh nghiệp nhỏ hoạt động trong lĩnh vực sửa chữa và bảo dưỡng ô tô sẽ cần đầu tư vào đào tạo nhân viên và trang thiết bị chuyên dụng để xử lý pin cao áp một cách an toàn. Mặt khác, thị trường nội địa sẽ chứng kiến cuộc đua về công nghệ an toàn pin giữa các hãng xe, tạo ra tiêu chuẩn an toàn chung cao hơn cho toàn ngành.
