Lỗi quá áp cell pin (OVP) là một vấn đề kỹ thuật quan trọng, đặc biệt phổ biến trên các loại pin LiFePO4 và lithium-ion dùng trong ô tô điện hay hệ thống năng lượng mặt trời. Về cơ bản, OVP xảy ra khi điện áp của một cell pin nào đó vượt quá ngưỡng an toàn, khiến hệ thống quản lý pin (BMS) kích hoạt cơ chế bảo vệ. Nguyên nhân thường gặp bao gồm mất cân bằng cell do sạc không đều, lỗi phần cứng BMS hay thiết kế bộ sạc không tương thích. Một trong những điểm nổi bật là việc tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) vào BMS. Các chip tiên tiến như BQ2945xy của Texas Instruments đang được phát triển với cơ chế hẹn giờ trễ (delay timer), giúp dự đoán lỗi và tránh các cảnh báo giả do nhiễu. Đây là bước tiến đáng kể, hứa hẹn nâng cao độ tin cậy của hệ thống. Đồng thời, độ chính xác của cảm biến cũng được cải thiện. Các thiết bị giám sát chuyên dụng như VGM-100 hỗ trợ dải điện áp rộng và tích hợp giao thức Modbus TCP/IP, cho phép theo dõi chi tiết và kết nối dễ dàng vào các hệ thống IoT.
Tuy nhiên, các sự cố thực tế vào năm 2025 vẫn cho thấy thách thức còn tồn tại. Các báo cáo từ diễn đàn quốc tế ghi nhận trường hợp pin EG4 LifePower4 V1 ngừng sạc sớm ở mức 80–89% dung lượng do OVP kích hoạt bởi cell yếu, hay mã lỗi 194 liên quan đến quá áp trên inverter FoxESS. Đây là những minh chứng rõ ràng rằng dù công nghệ BMS tiến bộ, các vấn đề cơ bản về chất lượng cell hay cấu hình hệ thống vẫn cần được chú trọng.
Tại Việt Nam, mặc dù chưa có số liệu thống kê chi tiết về lỗi này được công bố, nhưng những bài học từ cộng đồng quốc tế là vô cùng giá trị. Cùng với sự bùng nổ của xe điện và sự phát triển mạnh mẽ của điện mặt trời mái nhà, đặc biệt là các hệ off-grid sử dụng pin lưu trữ, vấn đề lỗi quá áp cell pin chắc chắn sẽ trở nên phổ biến hơn trong thời gian tới. Xu hướng sử dụng các hệ pin 24-48V phổ biến ở các hộ gia đình hay trang trại solar tại Việt Nam đồng nghĩa với việc nhu cầu về các giải pháp giám sát và bảo vệ tin cậy ngày càng tăng.
Tác động của lỗi OVP: Giảm tuổi thọ pin, giảm hiệu suất hệ thống, và thậm chí gây nguy hiểm nếu cơ chế bảo vệ thất bại.
Tình hình thực tế cho thấy người dùng Việt Nam thường gặp khó khăn trong việc chẩn đoán chính xác nguyên nhân do thiếu công cụ hoặc kiến thức chuyên sâu. Việc phụ thuộc vào thông tin từ các diễn đàn quốc tế, dù hữu ích, cũng có những hạn chế về tính địa phương. Hơn nữa, việc mua bán, lắp đặt các loại pin và thiết bị sạc từ nhiều nguồn khác nhau làm tăng nguy cơ mất tương thích, đặc biệt là việc kết hợp các khối pin có phiên bản firmware khác nhau.
Vì vậy, đối với người dùng, việc chủ động nắm bắt thông tin và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là rất cần thiết. Khuyến nghị từ các chuyên gia bao gồm việc sử dụng các thiết bị giám sát điện áp chuyên dụng như VGM-Series hoặc ELM-Series cho các hệ 24-48V phổ biến. Cùng với đó, duy trì lịch trình bảo trì định kỳ, kiểm tra và cân bằng điện áp giữa các cell pin (đảm bảo độ sai lệch dưới 0.05V), và reset BMS sau mỗi vài tháng là các bước quan trọng để kéo dài tuổi thọ pin và đảm bảo an toàn. Một lời cảnh báo quan trọng là nên tránh kết hợp các khối pin khác phiên bản hoặc từ nhà sản xuất khác nhau trừ khi có xác nhận tương thích rõ ràng. Việc hiểu rõ và phòng ngừa lỗi quá áp sẽ góp phần đảm bảo hiệu quả và độ bền vững cho các hệ thống năng lượng sử dụng pin tại Việt Nam.
